Material Analysis of Al-Hiwar and Al-Qira'ah on Arabic Text-books for Senior High School Grade 10 MGMP East Java Based on Curriculum of Ministry of Education, Culture, Research, and Technology

Analisis Materi Al-Hiwar dan Al-Qira’ah pada Buku Teks Bahasa Arab SMA Kelas 10 MGMP Jawa Timur Berdasarkan Kurikulum KEMENDIKBUD

Authors

  • Linda Ayu Khuroidah UIN Sunan Ampel Surabaya, Indonesia
  • Mirwan Akhmad Taufiq UIN Sunan Ampel Surabaya, Indonesia
  • Mochammad Indra Yumanto King Saud University, Saudi Arabia

DOI:

https://doi.org/10.14421/almahara.2022.082-01

Keywords:

Text Analysis, Arabic Textbook, Arabic Writing Skills, Arabic Reading Skills, Learning Arabic, Analisis Teks, Buku Teks Bahasa Arab, Keterampilan Menulis Bahasa Arab, Keterampilan Membaca Bahasa Arab, Pembelajaran Bahasa Arab

Abstract

Textbooks have an essential role in the success of the learning process, as well as teaching materials in learning Arabic. Selecting the correct text is the primary key to implementing the curriculum. This study examines the suitability of the Arabic student book for 10th grade of SMA (Senior High School) by Subject Teacher Conference (MGMP) East Java to the curriculum of the ministry of education and culture, focusing on Al-Hiwar and Al-Qira'ah materials. This study used a qualitative approach. It was analyzed using content analysis techniques according to the perspective of Abdur Rohman bin Ibrahim Al Fauzi with the primary source material Al-Hiwar and Al-Qira'ah from the Arabic student book for 10th grade of SMA by MGMP East Java and other documentation sources as secondary data. The results of the research have found that the Arabic student book for 10th grade of SMA by MGMP East Java based on the 2017 Ministry of Education and Culture curriculum is explained as follows; first, the suitability of the Al-Hiwar and Al-Qira'ah materials to the curriculum can be seen in the appropriate social, spiritual, and cognitive values ​​contained in the material. Second, Al-Hiwar's material is under the intellectual power of students, far from linguistic errors and the meaning of life. Third, the lack of good quality scores on the variation of questions (At-Tadribat) on Al-Hiwar and Al-Qira'ah material, no clear indicators or instructions according to the Theme, and no pictures are provided on Al-Hiwar or Al-Qira'ah material. So from the results of this analysis, it is necessary to revise the Arabic student book for the 10th grade of SMA by MGMP East Java.

Keywords: Text Analysis, Arabic Textbook, Arabic Writing Skills, Arabic Reading Skills, Learning Arabic.

Abstrak

Buku pelajaran memiliki peran penting dalam keberhasilan proses pembelajaran, begitu juga dengan bahan ajar dalam pembelajaran bahasa Arab. Memilih teks yang benar adalah kunci utama untuk mengimplementasikan kurikulum. Kajian ini mengkaji tentang kesesuaian buku siswa bahasa Arab kelas X SMA oleh Musyawarah Guru Mata Pelajaran (MGMP) Jawa Timur dengan kurikulum Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan, dengan fokus pada Al-Hiwar dan Al-Qira'ah. Penelitian ini menggunakan pendekatan kualitatif. Dianalisis menggunakan teknik analisis isi menurut perspektif Abdur Rohman bin Ibrahim Al Fauzi dengan sumber utama materi Al-Hiwar dan Al-Qira'ah dari buku siswa bahasa Arab kelas X SMA oleh MGMP Jawa Timur dan sumber dokumentasi lainnya sebagai data sekunder. Hasil penelitian menemukan bahwa buku siswa bahasa Arab Kelas X SMA Karya MGMP Jawa Timur Berdasarkan Kurikulum Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan Tahun 2017 dijelaskan sebagai berikut; pertama, kesesuaian materi Al-Hiwar dan Al-Qira'ah dengan kurikulum dapat dilihat dari kesesuaian nilai-nilai sosial, spiritual, dan kognitif yang terkandung dalam materi tersebut. Kedua, materi Al-Hiwar berada di bawah daya intelektual siswa, jauh dari kesalahan bahasa dan makna hidup. Ketiga, Kurangnya skor kualitas yang baik pada variasi soal (At-Tadribat) pada materi Al-Hiwar dan Al-Qira'ah, tidak ada indikator atau petunjuk yang jelas sesuai tema, dan tidak disediakan gambar pada Al-Hiwar maupun Al-Qira'ah. Maka dari hasil analisis tersebut, perlu adanya revisi buku siswa bahasa Arab kelas X SMA oleh MGMP Jawa Timur.

Kata Kunci: Analisis Teks, Buku Teks Bahasa Arab, Keterampilan Menulis Bahasa Arab, Keterampilan Membaca Bahasa Arab, Pembelajaran Bahasa Arab.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Afifulloh, Mohammad. “Pemanfaatan Lingkungan Sekitar Sebagai Sumber Belajar Ilmu Pengetahuan Sosial.” Elementeris : Jurnal Ilmiah Pendidikan Dasar Islam 1, no. 1 (2019): 12. https://doi.org/10.33474/elementeris.v1i1.2737.

Albab, Dehendar Ulil. “Analisis Buku Ajar Bahasa Arab Mi Kelas Iv Kurikulum 2013 Terbitan Kemenag Ri Tahun 2020.” Jurnal Al-Maqayis 5, no. 1 (2021): 1. https://doi.org/10.18592/jams.v6i2.5217.

Asmawi, Muhammad Nur, and Ulfa Djahadi. “Analisis Buku Teks ‘Aku Cinta Bahasa Arab 4’ Kelas IV Kurikulum 2013 Madrasah Ibtidaiyah Karya Agus Wahyudi (Tinjauan Segi Kelayakan Isi).” Al Bariq 2, no. 2 (2013): 2021. https://doi.org/10.1190/segam2013-0137.1.

Azhari, Afifa Wijdan. “Analisis Buku Ajar Bahasa Arab Kelas Vi Madrasah Ibtidaiah Terbitan Karya Toha Putra.” ALSUNIYAT: Jurnal Penelitian Bahasa, Sastra, Dan Budaya Arab 1, no. 2 (2018): 125–36. https://doi.org/10.17509/alsuniyat.v1i2.24360.

Aziz, Abd, and Saihu Saihu. “Interpretasi Humanistik Kebahasaan: Upaya Kontekstualisasi Kaidah Bahasa Arab.” Arabiyatuna : Jurnal Bahasa Arab 3, no. 2 (2019): 299. https://doi.org/10.29240/jba.v3i2.1000.

Buny, Moh, Andaru Bahy, and Mirwan Akhmad Taufiq. “Analisis Buku Ajar Bahasa Arab Tingkat Madrasah Ibtidaiyah Perspektif Amani Dan Awatif.” Taqdir 7, no. 2 (January 2021): 245–56. https://doi.org/10.19109/TAQDIR.V7I2.10175.

Darman, Isra Hayati. “Pengaruh Penerapan Metode Munazharah (Debat) Dalam Pembelajaran Muhadatsah III Di PBA STAIN Madina.” Al Qalam: Jurnal Ilmiah Keagamaan Dan Kemasyarakatan 16, no. 4 (June 8, 2022): 1422. https://doi.org/10.35931/aq.v16i4.1126.

Devetak, Iztok, and Janez Vogrinc. “The Criteria for Evaluating the Quality of the Science Textbooks.” In Critical Analysis of Science Textbooks, 1st ed., 3–15. Slovenia: Inoversity of Ljublajana, 2013. https://doi.org/10.1007/978-94-007-4168-3.

Ediyani, Muhammad, Kasful Anwar, Husaini Husaini, Ridha Zuhaimi, and Taufiq Hidayat. “The Analysis of Arabic Learning Materials in Al-‘Arabiyah Baina Yadaik Book with the Principle of Material Development Approach.” Budapest International Research and Critics Institute (BIRCI-Journal): Humanities and Social Sciences 3, no. 2 (2020): 965–74. https://doi.org/10.33258/birci.v3i2.924.

Fanani, Achmad, and Dian Kusmaharti. “Pengembangan Buku Ajar Mata Kuliah Evaluasi Hasil Pembelajaran Sd Berbasis Kasus Dan Data Sebagai Upaya Peningkatan Kualitas Hasil Perkuliahan Mahasiswa Pgsd Universitas PGRI Adi Buana Surabaya.” Inventa 2, no. 2 (2018): 91–96. https://doi.org/10.36456/inventa.2.2.a1692.

Fauzan, Abdur Rohman bin Ibrahim Al. I’dad Mawad Ta’lim Al-Lughoh Al-’Arabiyah Lighairi An-Nathiqina Biha. 1st ed. Riyadh: Al-’Arabiyah, 2007.

Fauzan, Moh, and Titis Thoriquttyas. “Tashmîm Ibtikâr Tadrîs Al-Lughoh Al-‘Arabiyyah ‘Alâ Asâsi Android: Tathwîr Al-Mawâd Al-Dirâsiyyah Li Mâdah Al-Tarkîb Al-Mukatstsaf Al-Ibtidâ’î Bi Qism Al-Adab Al-‘Araby Kulliyyah Al-Âdâb Jâmi’Ah Malang Al-Khukûmiyyah.” Asalibuna 4, no. 1 (July 21, 2020): 64–76. https://doi.org/10.30762/asa.v4i1.2165.

Fujianto, Waviq Amiqoh, Luklu’ul Islamiyati, Ira Putri Cahyani, Maftuhatul Umamah, Moh. Amin, and Moh. Zaenal Arifin. Bahasa Arab SMA/SMK Kelas X. 1st ed. Malang: PT. Literindo Berkah Karya, 2021.

Gunawan, Imam, and Anggraini Retno Palupi. “Taksonomi Bloom – Revisi Ranah Kognitif: Kerangka Landasan Umtuk Pembelajaran, Pengajaran, Dan Penilaian.” E-Journal.Unipma 7, no. 1 (2017): 1–8. https://doi.org/http://doi.org/10.25273/pe.v2i02.50.

Handayanti, Rita, Rina Elvia, and Salastri Rohiat. “Studi Analisis Kesesuaian Buku Teks Kimia Siswa Sma Negeri Kota Bengkulu Berdasarkan Standar Bsnp.” Alotrop 5, no. 1 (2021): 82–87. https://doi.org/10.33369/atp.v5i1.16490.

Hapsari, Theresia Pinaka Ratna Ning, and Ayu Wulandari. “Analisis Kelayakan Buku Ajar Milenial Berbasis Augmented Reality (AR) Sebagai Media Pembelajaran Teks Prosedur Di Magelang.” Diglosia: Jurnal Kajian Bahasa, Sastra, Dan Pengajarannya 3, no. 4 (2020): 351–64. https://doi.org/10.30872/diglosia.v3i4.125.

Hidayat, Zaitul, Rahima Syabrina Sarmi, and Ratnawulan Ratnawulan. “Efektivitas Buku Siswa IPA Terpadu Dengan Tema Energi Dalam Kehidupan Berbasis Materi Lokal Menggunakan Model Integrated Untuk Meningkatkan Kecakapan Abad 21.” Jurnal Eksakta Pendidikan (Jep) 4, no. 1 (2020): 49. https://doi.org/10.24036/jep/vol4-iss1/415.

Humairoh, N, and Z Zahruddin. “Analisis Manajemen Srtategi Dalam Pengembangan Kurikulum.” Journal of Islamic Education and Inovation 3, no. 1 (2022): 36–46. https://doi.org/https://doi.org/10.26555/jiei.v3i1.6151.

Jannah, Miftahul, and Junaidi Junaidi. “Faktor Penghambat Guru Sebagai Fasilitator Dalam Pembelajaran Sosiologi Di SMAN 2 Batusangkar.” Jurnal Sikola: Jurnal Kajian Pendidikan Dan Pembelajaran 1, no. 3 (2020): 191–97. https://doi.org/10.24036/sikola.v1i3.25.

Jundi, Muhammad, and Najamudin Petta Solong. “Analisis Kesesuaian Indikator Dan Kompetensi Dasar Bahasa Arab KMA 183.” Tatsqifiy: Jurnal Pendidikan Bahasa Arab 2, no. 1 (2021): 61. https://doi.org/10.30997/tjpba.v2i1.3642.

Kapitan, yanner J., Titik Harsiati, and Imam Agus Basuki. “Instrumen Asesmen Autentik Dalam Pembelajaran Menulis Teks Cerita Fantasi.” Jurnal Pendidikan 2, no. 2 (2019): 69–80. https://doi.org/10.21776/ub.hastawiyata.2019.002.02.06.

Khayati, Nurul Ani, Eling Diar Oktaviani, and Ahmad Fauzan Hidayatullah. “Peranan Guru Dalam Pendidikan Inklusif Untuk Pencapaian Program Tujuan Pembangunan Berkelanjutan (SDG’s).” Jurnal Komunikasi Pendidikan 4, no. 1 (2020): 55. https://doi.org/10.32585/jkp.v4i1.440.

Mabrurrosi. “Analisis Buku Ajar Bahasa Arab Karya Dr. D. Hidayat.” Al-Irfan : Journal of Arabic Literature and Islamic Studies 3, no. 2 (2020): 237–57. https://doi.org/10.36835/al-irfan.v3i2.4016.

Mufti, Ali, and Mudrofin Mudrofin. “Analisis Kesesuaian Kompetensi Dasar Dengan Bahan Ajar Bahasa Arab MTs Kelas IX Karya Yushi M. Mahmudah.” Alsina : Journal of Arabic Studies 3, no. 1 (2021): 81–102. https://doi.org/10.21580/alsina.3.1.10432.

Muhtarom, Yusuf, Suharsono Suharsono, and Fahmi Syaefudin. “Analisis Materi Buku Ajar Bahasa Arab Sekolah Menengah Pertama Terpadu Rabbi Radiyyah Rejang Lebong.” Lahjah Arabiyah: Jurnal Bahasa Arab Dan Pendidikan Bahasa Arab 3, no. 1 (2022): 55–61. https://doi.org/10.35316/lahjah.v3i1.55-61.

Murniati, Sri, Yenita Roza, and Maimunah Maimunah. “Analisis Kesesuaian Materi Himpunan Buku Teks Siswa Matematika Kelas VII Terhadap Kurikulum 2013.” Mosharafa: Jurnal Pendidikan Matematika 10, no. 2 (2021): 177–88. https://doi.org/10.31980/mosharafa.v10i2.944.

Mustaufiy, Ahmad Syagif Hannany. “Signifikasi Kontekstualisasi Bahan Ajar Bahasa Arab Bagi Penutur Non Arab.” AL-AF’IDAH: Jurnal Pendidikan Bahasa Arab Dan Pengajarannya 3, no. 1 (2020): 35–46. https://doi.org/10.52266/al-afidah.v3i1.310.

Oktaviani, Selpi, and Maman Abdurrahman. “Analisis Pembelajaran Komunikasi Arab Dalam Pembelajaran Bahasa Arab Di SMA Aisyiyah Boarding School Bandung.” Tsaqofiya : Jurnal Pendidikan Bahasa Dan Sastra Arab 3, no. 2 (July 31, 2021): 148–57. https://doi.org/10.21154/tsaqofiya.v3i2.73.

Pransiska, Toni. “Buku Teks Al Lughah Al ’Arabiyah Al Mu’ashirah Bagi Penutur Non Arab: Desain, Kontruksi Dan Implementasi.” Al-Fikra : Jurnal Ilmiah Keislaman 17, no. 1 (2018): 1. https://doi.org/10.24014/af.v17i1.5123.

Purnama, Aditya, Tommy Tanu Wijaya, Senja Noviani Dewi, and Zulfah Zulfah. “Analisis Buku Siswa Matematika SMA Dari Indonesia Dan China Pada Materi Peluang Dan Statistik.” Jurnal Cendekia : Jurnal Pendidikan Matematika 4, no. 2 (September 25, 2020): 813–22. https://doi.org/10.31004/cendekia.v4i2.305.

Putri, Aulia, and Muamaroh Muamaroh. “An Analysis on Speaking Materials of a Student Texbok (A Descriptive Research on ‘BRIGHT AN ENGLISH SMP/MTs Kelas IX’ Of PKBM Homechooling HSPG Madiun.” Journal of Physics A: Mathematical and Theoretical 44, no. 8 (February 25, 2011): 085201. https://doi.org/10.1088/1751-8113/44/8/085201.

Ramah, Sutri, and Miftahur Rohman. “Analisis Buku Ajar Bahasa Arab Madrasah Aliyah Kurikulum 2013.” Arabiyatuna : Jurnal Bahasa Arab 2, no. 2 (2018): 141. https://doi.org/10.29240/jba.v2i2.552.

Rathomi, Ahmad. “Pembelajaran Bahasa Arab Maharah Qira’Ah Melalui Pendekatan Saintifik.” Ta’dib: Jurnal Pendidikan Islam 8, no. 1 (2019): 558–65. https://doi.org/10.29313/tjpi.v8i1.4315.

Ratmelia, Yeni. “Nilai Moral Dalam Buku Teks Pelajaran Sejarah (Analisis Terhadap Buku Teks Sejarah Indonesia Kelas X).” HISTORIA: Jurnal Pendidik Dan Peneliti Sejarah I, no. 2 (April 2018) (2018): 115–22. https://doi.org/https://doi.org/10.17509/historia.v1i2.10711.

Rumfot, Siti Anisa, Sudir Koadhi, and Muhammad Ibrahim. “Analisis Isi Buku Bahasa Arab Siswi Kelas XI Madrasah Aliyah Muallimat Aisiyah Cabang Makassar Untuk Meningkatkan Kemampuan Berbicara.” Al-Maraji’ :Jurnal Pendidikan Bahasa Arab 6, no. 1 (2022): 1–15. https://journal.unismuh.ac.id/index.php/al-maraji/article/view/8135.

Saadati, Baiq Arnika, and Muhamad Sadli. “Analisis Pengembangan Budaya Literasi Dalam Meningkatkan Minat Membaca Siswa Di Sekolah Dasar.” TERAMPIL: Jurnal Pendidikan Dan Pembelajaran Dasar 6, no. 2 (2019): 151–64. https://doi.org/10.24042/terampil.v6i2.4829.

Sabila, Nur Akhda. “Paradigma Dan Revolusi Thomas S.Kuhm (Aspek Sosiologis, Antropologis, Dan Historis Dari Ilmu Pengetahuan).” Jurnal Pemikiran Islam 5, no. 1 (2019): 80–97. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.31332/zjpi.v5i1.1318.

Sam’i, Muhammad. Lughoh Al’Arabiyah. 1st ed. Riyadh: Kuliyah Al Jazirah lil ’ulum As Shohiyah, 2002.

Sasmita, Rimba Sastra. “Pemanfaatan Internet Sebagai Sumber Belajar.” Jurnal Pendidikan Dan Konseling 2, no. 1 (2020): 99–103. https://doi.org/https://doi.org/10.31004/jpdk.v1i2.603.

Sofiarini, Andriana, and Elya Rosalina. “Analisis Kebijakan Dan Kepemimpinan Guru Dalam Menghadapi Kurikulum 2013 Era Globalisasi.” Jurnal Basicedu 5, no. 2 (2021): 724–32. https://doi.org/10.31004/basicedu.v5i2.668.

Taufiq, Mirwan Akhmad, Muhammad Nashrullah, Uin Sunan, and Ampel Surabaya. “Analisis Buku Bahasa Arab Pegangan Guru Dan Siswa Kelas XI Kurikulum 2013.” Tsaqofiya : Jurnal Pendidikan Bahasa Dan Sastra Arab 3, no. 1 (January 2021): 16–25. https://doi.org/10.21154/TSAQOFIYA.V3I1.65.

Yusria, Irinne Fauz. “Analisis Buku Siswa ‘Sejarah Kebudayaan Islam’ Kelas VII Madrasah Tsanawiyah Kurikulum 2013.” Palapa: Jurnal Studi Keislaman Dan Ilmu Pendidikan 8, no. 2 (2020): 196–209. https://doi.org/10.36088/palapa.v8i2.707.

Downloads

Published

2022-12-27

Issue

Section

Articles