Pembelajaran Melalui Video Proyek Islami di Madrasah Aliyah: Membangun Kreativitas dan Pemahaman Islam Holistik

Authors

  • Iffah Khoiriyatul Muyassaroh UIN SUKA yogyakarta
  • Siti Khamim Institut Agama Islam Yasni, Bungo
  • Tasman Hamami UIN SUKA YOGYAKARTA

DOI:

https://doi.org/10.14421/hjie.2023.31-03

Keywords:

pembelajaran, Pendidikan Islam, Islamic Religious Education, Islamic Education

Abstract

Penelitian ini bertujuan untuk mendeskripsikan model pembelajaran berbasis proyek (PBjL) dalam konteks Pendidikan Agama Islam (PAI), yang diterapkan melalui Video Project Islami di Madrasah Aliyah (MA). Tujuannya adalah untuk menumbuhkan kreativitas holistik dan pemahaman mendalam tentang Islam. Melalui Metode Tinjauan Pustaka, penelitian ini memeriksa berbagai sumber literatur relevan terkait topik, dengan identifikasi dan evaluasi berdasarkan kriteria yang jelas dan objektif. Hasil penelitian menunjukkan bahwa penerapan pembelajaran video berbasis proyek dalam PAI dapat membantu meningkatkan kreativitas siswa dan pemahaman mereka tentang Islam. Konteks proyek yang diberikan melibatkan pembuatan video Islami yang estetis, bermakna, dan informatif. Siswa secara intensif memanfaatkan internet untuk mengumpulkan informasi dan bahan yang diperlukan dalam produksi video, serta untuk menyimpan dan mendistribusikan video Islami hasil proyek tersebut. Diharapkan, temuan ini dapat memberikan kontribusi yang signifikan terhadap peningkatan kualitas pembelajaran PAI di Madrasah Aliyah. Ini juga dapat memfasilitasi peserta didik dalam mengembangkan pemahaman konseptual tentang agama dan penerapan nilai-nilai Islam dalam konteks sosial dan budaya.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

Iffah Khoiriyatul Muyassaroh, UIN SUKA yogyakarta

 

 

 

Siti Khamim, Institut Agama Islam Yasni, Bungo

 

 

 

Tasman Hamami, UIN SUKA YOGYAKARTA

 

 

References

Abas, Saehu, and Hajjin Mabrur. “Rekonstruksi Epistemologi Pendidikan Agama Islam.” Eduprof: Islamic Education Journal 4, no. 1 (2022): 77–99.

Aeni, Ani Nur, Dea Alfia Latifa, and Alma Nurul Inayah. “Pemanfaatan Video Pembelajaran ‘Kepemimpinan Khulafaur Rasyidin’ Sebagai Media Pembelajaran Politik Islam Siswa SD.” Al-Madrasah: Jurnal Pendidikan Madrasah Ibtidaiyah 6, no. 4 (2022): 979–90.

Alwi, Itsnaini Muslimati, Dinna Miftah Usilmi, Farid Alfansa, and Aditya Nur Oktaviana. “Optimalisasi Pembelajaran Bahasa Arab Berbasis Proyek Pada Mahasiswa.” ALIF: Arabic Language in Focus 1, no. 1 (2023).

As’ari, Arya Hasan, Nur Rofi’ah, and Mukh Nursikin. “PROJECT BASED LEARNING DALAM PENDIDIKAN AGAMA ISLAM.” Jurnal Pendidikan Dan Sosial Humaniora 2, no. 4 (2022): 178–89.

Delle-vergini, Sante, Mustafa Ally, Douglas Eacersall, and Chris Dann. “Teaching Project Management to Primary School Children : Exploring the Perspectives of Project Practitioners” 33, no. 1 (2023).

Fadillah, Putri Nurul, Imam Tabroni, and Nur Aisah Jamil. “Improving Learning Motivation in Islamic Education Through Animation Video Media.” Indonesian Journal of Society Development 1, no. 1 (2022): 27–38.

GÜVEL, Orhan. “BÜTÜNSEL YAKLAŞIM METODU’NUN TEMEL İSLAM BİLİMLERİ ARAŞTIRMALARINDA UYGULANMA İMKÂNI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME.” ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ: GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE METODOLOJİ ÇALIŞMALARI, n.d., 138.

Hidayati, Dewi, Hartia Novianti, Maharani Khansa, Joko Slamet, and Nunung Suryati. “Effectiveness Project-Based Learning in ESP Class: Viewed from Indonesian Students ‘Learning Outcomes.” International Journal of Information and Education Technology 13, no. 3 (2023): 558–65.

Hussin, Hayati, Abd Rahman Abd Ghani, Abdul Rahim Ahmad, Muhammad Hafiz Saleh, and Noor Hafizah Haridi. “Dimensi Pelajar Terhadap Penggunaan Medium Teknologi Dalam Kursus Hafazan Al-Quran Semasa Covid-19: Kajian Terhadap Pelajar Universiti Sains Islam Malaysia.” QIRAAT: Jurnal Al-Quran Dan Isu-Isu Kontemporari 5, no. 1 (2022): 27–36.

Irfana, Saidatul, Syailin Nichla Choirin Attalina, and Aan Widiyono. “Efektifitas Model Pembelajaran Project Based Learning (Pjbl) Dalam Meningkatkan Minat Dan Hasil Belajar Siswa Di Sekolah Dasar.” Journal of Professional Elementary Education 1, no. 1 (2022): 1–120. https://doi.org/10.46306/jpee.v1i1.8.

Ismail, Ismail, Hapzi Ali, and Kasful Anwar Us. “Factors Affecting Critical and Holistic Thinking in Islamic Education in Indonesia: Self-Concept, System, Tradition, Culture.(Literature Review of Islamic Education Management).” Dinasti International Journal of Management Science 3, no. 3 (2022): 407–37.

Juwanti, Arum Ema Salsabila, Unik Hanifah Putri, Cikal Jiwani Nurany, Alma Livia Dewi Cholifah, Fitri Nur. “PROJECT-BASED LEARNING (PjBL) UNTUK PAI SELAMA PEMBELAJARAN DARING.” Jurnal Pendidikan Islam Al-Ilmi 3, no. 2 (2020): 72–82. https://doi.org/10.32529/al-ilmi.v3i2.752.

Mubin, Muhammad Nurul. “Pembelajaran Daring Pendidikan Agama Islam Di Masa Pandemi Covid-19 Di Sekolah Menengah Sederajat.” HEUTAGOGIA: Journal of Islamic Education 1, no. 1 (2021): 16–31. https://doi.org/https://doi.org/10.14421/hjie.2021.11-02.

Nazarudin. “Problem Penerapan Pendidikan Agama Islam Pada Mahasiswa Magang Di Madrasah Aliyah Palembang.” Jurnal Pendidikan Agama Islam (Journal of Islamic Educatio 2, no. 1 (2014): 218.

Nurdin, Arbain. “Inovasi Pembelajaran Pendidikan Agama Islam Di Era Information and Communication Technology.” TADRIS: Jurnal Pendidikan Islam 11, no. 1 (2016): 49–64.

Pratesta, Hellen, Dewi Purnama Sari, and Hendra Harmi. “Penerapan Pendekatan Contextual Teaching And Learning (CTL) Dalam Pembelajaran Pendidikan Agama Islam Dan Implikasinya Terhadap Pengembangan Kemampuan Berpikir Kritis Siswa Di SMA Negeri 1 Pasemah Air Keruh.” Institut Agama Islam Negeri Curup, 2023.

Puspa, Adelia. “Student-Made Video Project To Enhance Students’ Learning Experience.” Proceedings of ISELT FBS Universitas Negeri Padang 4, no. 1 (2016): 69–79.

Putra, Mahendra. “Pembelajaran Pendidikan Agama Islam Di Masa Pandemi Covid-19.” Permata: Jurnal Pendidikan Agama Islam 3, no. 1 (2022): 45–59.

Sanusi, Hary Priatna. “Peran Guru PAI Dalam Pengembangan Nuansa Religius Di Sekolah.” Jurnal Pendidikan Agama Islam-Ta’lim 11, no. 2 (2013): 143–53.

Siregar, Hapni Laila. “Pengembangan Model Pembelajaran PAI Berbasis Proyek Video Islami Untuk Membangun Karakter Mahasiswa Di Abad Ke-21.” Universitas Pendidikan Indonesia, 2020.

Supena, Ilyas, Agus Darmuki, and Ahmad Hariyadi. “The Influence of 4C (Constructive, Critical, Creativity, Collaborative) Learning Model on Students’ Learning Outcomes.” International Journal of Instruction 14, no. 3 (2021): 873–92.

Supriyono. “Religion and Scientific Culture in Learning Curriculum 2013.” Bulletin of Pedagogical Research 2, no. 1 (2022): 26–46.

Suryadi, Rudi Ahmad. Ilmu Pendidikan Islam. Deepublish, 2018.

Tezci, Erdoğan, Aysun Gürol, and F S B Enstitüsü. “Oluşturmacı Öğretim Tasarımı ve Yaratıcılık (Constructivist Instructional Design and Creativity).” The Turkish Online Journal Of Educational Technology–TOJET, ISSN: 1303 6521 (2003).

Thomas, John, Barbara Condliffe, and Janet Quint. “Whatever Form a Project Takes , It Must Meet These Criteria To Be Gold Standard Pbl .” Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning 22, no. 1 (2015): 1–18. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1038/s41539-019-0045-.

Ulya, Himatul, Noer Hidayatul Laily, and Mukhamad Luqman Hakim. “Pengembangan Media Pembelajaran Pai Dengan Menggunakan Video Explanasi, Pop Up Dan Kahoot.” Edudeena: Journal of Islamic Religious Education 4, no. 1 (2020).

Abas, Saehu, and Hajjin Mabrur. “Rekonstruksi Epistemologi Pendidikan Agama Islam.” Eduprof: Islamic Education Journal 4, no. 1 (2022): 77–99.

Aeni, Ani Nur, Dea Alfia Latifa, and Alma Nurul Inayah. “Pemanfaatan Video Pembelajaran ‘Kepemimpinan Khulafaur Rasyidin’ Sebagai Media Pembelajaran Politik Islam Siswa SD.” Al-Madrasah: Jurnal Pendidikan Madrasah Ibtidaiyah 6, no. 4 (2022): 979–90.

Alwi, Itsnaini Muslimati, Dinna Miftah Usilmi, Farid Alfansa, and Aditya Nur Oktaviana. “Optimalisasi Pembelajaran Bahasa Arab Berbasis Proyek Pada Mahasiswa.” ALIF: Arabic Language in Focus 1, no. 1 (2023).

As’ari, Arya Hasan, Nur Rofi’ah, and Mukh Nursikin. “PROJECT BASED LEARNING DALAM PENDIDIKAN AGAMA ISLAM.” Jurnal Pendidikan Dan Sosial Humaniora 2, no. 4 (2022): 178–89.

Delle-vergini, Sante, Mustafa Ally, Douglas Eacersall, and Chris Dann. “Teaching Project Management to Primary School Children : Exploring the Perspectives of Project Practitioners” 33, no. 1 (2023).

Fadillah, Putri Nurul, Imam Tabroni, and Nur Aisah Jamil. “Improving Learning Motivation in Islamic Education Through Animation Video Media.” Indonesian Journal of Society Development 1, no. 1 (2022): 27–38.

GÜVEL, Orhan. “BÜTÜNSEL YAKLAŞIM METODU’NUN TEMEL İSLAM BİLİMLERİ ARAŞTIRMALARINDA UYGULANMA İMKÂNI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME.” ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ: GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE METODOLOJİ ÇALIŞMALARI, n.d., 138.

Hidayati, Dewi, Hartia Novianti, Maharani Khansa, Joko Slamet, and Nunung Suryati. “Effectiveness Project-Based Learning in ESP Class: Viewed from Indonesian Students ‘Learning Outcomes.” International Journal of Information and Education Technology 13, no. 3 (2023): 558–65.

Hussin, Hayati, Abd Rahman Abd Ghani, Abdul Rahim Ahmad, Muhammad Hafiz Saleh, and Noor Hafizah Haridi. “Dimensi Pelajar Terhadap Penggunaan Medium Teknologi Dalam Kursus Hafazan Al-Quran Semasa Covid-19: Kajian Terhadap Pelajar Universiti Sains Islam Malaysia.” QIRAAT: Jurnal Al-Quran Dan Isu-Isu Kontemporari 5, no. 1 (2022): 27–36.

Irfana, Saidatul, Syailin Nichla Choirin Attalina, and Aan Widiyono. “Efektifitas Model Pembelajaran Project Based Learning (Pjbl) Dalam Meningkatkan Minat Dan Hasil Belajar Siswa Di Sekolah Dasar.” Journal of Professional Elementary Education 1, no. 1 (2022): 1–120. https://doi.org/10.46306/jpee.v1i1.8.

Ismail, Ismail, Hapzi Ali, and Kasful Anwar Us. “Factors Affecting Critical and Holistic Thinking in Islamic Education in Indonesia: Self-Concept, System, Tradition, Culture.(Literature Review of Islamic Education Management).” Dinasti International Journal of Management Science 3, no. 3 (2022): 407–37.

Juwanti, Arum Ema Salsabila, Unik Hanifah Putri, Cikal Jiwani Nurany, Alma Livia Dewi Cholifah, Fitri Nur. “PROJECT-BASED LEARNING (PjBL) UNTUK PAI SELAMA PEMBELAJARAN DARING.” Jurnal Pendidikan Islam Al-Ilmi 3, no. 2 (2020): 72–82. https://doi.org/10.32529/al-ilmi.v3i2.752.

Mubin, Muhammad Nurul. “Pembelajaran Daring Pendidikan Agama Islam Di Masa Pandemi Covid-19 Di Sekolah Menengah Sederajat.” HEUTAGOGIA: Journal of Islamic Education 1, no. 1 (2021): 16–31. https://doi.org/https://doi.org/10.14421/hjie.2021.11-02.

Nazarudin. “Problem Penerapan Pendidikan Agama Islam Pada Mahasiswa Magang Di Madrasah Aliyah Palembang.” Jurnal Pendidikan Agama Islam (Journal of Islamic Educatio 2, no. 1 (2014): 218.

Nurdin, Arbain. “Inovasi Pembelajaran Pendidikan Agama Islam Di Era Information and Communication Technology.” TADRIS: Jurnal Pendidikan Islam 11, no. 1 (2016): 49–64.

Pratesta, Hellen, Dewi Purnama Sari, and Hendra Harmi. “Penerapan Pendekatan Contextual Teaching And Learning (CTL) Dalam Pembelajaran Pendidikan Agama Islam Dan Implikasinya Terhadap Pengembangan Kemampuan Berpikir Kritis Siswa Di SMA Negeri 1 Pasemah Air Keruh.” Institut Agama Islam Negeri Curup, 2023.

Puspa, Adelia. “Student-Made Video Project To Enhance Students’ Learning Experience.” Proceedings of ISELT FBS Universitas Negeri Padang 4, no. 1 (2016): 69–79.

Putra, Mahendra. “Pembelajaran Pendidikan Agama Islam Di Masa Pandemi Covid-19.” Permata: Jurnal Pendidikan Agama Islam 3, no. 1 (2022): 45–59.

Sanusi, Hary Priatna. “Peran Guru PAI Dalam Pengembangan Nuansa Religius Di Sekolah.” Jurnal Pendidikan Agama Islam-Ta’lim 11, no. 2 (2013): 143–53.

Siregar, Hapni Laila. “Pengembangan Model Pembelajaran PAI Berbasis Proyek Video Islami Untuk Membangun Karakter Mahasiswa Di Abad Ke-21.” Universitas Pendidikan Indonesia, 2020.

Supena, Ilyas, Agus Darmuki, and Ahmad Hariyadi. “The Influence of 4C (Constructive, Critical, Creativity, Collaborative) Learning Model on Students’ Learning Outcomes.” International Journal of Instruction 14, no. 3 (2021): 873–92.

Supriyono. “Religion and Scientific Culture in Learning Curriculum 2013.” Bulletin of Pedagogical Research 2, no. 1 (2022): 26–46.

Suryadi, Rudi Ahmad. Ilmu Pendidikan Islam. Deepublish, 2018.

Tezci, Erdoğan, Aysun Gürol, and F S B Enstitüsü. “Oluşturmacı Öğretim Tasarımı ve Yaratıcılık (Constructivist Instructional Design and Creativity).” The Turkish Online Journal Of Educational Technology–TOJET, ISSN: 1303 6521 (2003).

Thomas, John, Barbara Condliffe, and Janet Quint. “Whatever Form a Project Takes , It Must Meet These Criteria To Be Gold Standard Pbl .” Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning 22, no. 1 (2015): 1–18. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1038/s41539-019-0045-.

Ulya, Himatul, Noer Hidayatul Laily, and Mukhamad Luqman Hakim. “Pengembangan Media Pembelajaran Pai Dengan Menggunakan Video Explanasi, Pop Up Dan Kahoot.” Edudeena: Journal of Islamic Religious Education 4, no. 1 (2020).

Downloads

Published

2023-06-30

How to Cite

Khoiriyatul Muyassaroh, I., Khamim, S., & Hamami, T. (2023). Pembelajaran Melalui Video Proyek Islami di Madrasah Aliyah: Membangun Kreativitas dan Pemahaman Islam Holistik. HEUTAGOGIA: Journal of Islamic Education, 3(1), 33–47. https://doi.org/10.14421/hjie.2023.31-03

Issue

Section

Articles