Taḥqīq al-Farq bayna al-Sunan al-Ilāhiyyat wa al-Sunan al-Kauniyyat wa Ta’ṡīruhumā fī al-Tafsīr: Dirāsatun Muqāranatun bayna Tafsīr al-Manār wa Tafsīr al-Jawāhir [Investigating the Difference of Sunnah al-Ilāhiah and Sunnah al-Kauniah and Its Implication on Qur’anic Exegesis: A Comparative Study between Tafsīr al-Manār and Tafsīr al-Jawāhir]

Main Article Content

Mukhamad Agus Zuhurul Fuqohak
Yuyun Affandi

Abstract

This article aims at explaining the difference between sunan ilāhiyya ijtimāʿiyya and sunan kawniyya ṭabīʿiyya; two complicated concepts that are not easy to comprehend. Furthermore, as a means to help comprehension upon the concepts, this study also investigates their influences in Qurʾān commentaries. In doing so, this qualitative research employs analytical-comparative approaches upon Tafsīr al-Manār of Muḥammad Rashīd Riḍā and al-Jawāhir fī Tafsīr al-Qurʿān al-Karīm of Ṭanṭawī al-Jawharī. It is through both commentaries this article seeks to explain the difference between sunan ilāhiyya ijtimāʿiyya and sunan kawniyya ṭabīʿiyya. The result of the research is as follow: sunan ilāhiyya ṭabīʿiyya is a concept that is related to human and its intentionality and will, whereas sunan ṭabī’iyya is related to human but not in its intentionality but physicality. Sunan ijtimāʿiyya is reflected by Tafsīr al-Manār of Rashīd Riḍā, whereas sunan kawniyya ṭabīʿiyya is reflected by Tafsīr al-Jawāhir of Ṭanṭawī Jawharī.

 

أوضح هذا البحث الفرق بين السنن الإلهية في المجتمع والسنن الكونية في الطبيعة وأثرهما في كتب التفسير. وقد استخدم هذا البحث الكيفي منهج التحليل والمقارنة بين تفسير المنار لمحمد رشيد رضا وكتاب الجواهر في تفسير القرآن الكريم لطنطاوي جوهري. ونتائج هذا البحث أن السنن الإلهية في المجتمع تتعلق بعزيمة وقدرة الإنسان. وأما السنن الكونية في الطبيعة لم تتعلق بالإنسان، لكن بالأحكام الطبيعية والعالمية. السنن الإلهية في المجتمع متضمنة في تفسير المنار لمحمد رشيد رضا، وأما السنن الكونية في الطبيعة متضمنة في كتاب الجواهر في تفسير القرآن الكريم لطنطاوي جوهري.

Article Details

How to Cite
Zuhurul Fuqohak, Mukhamad Agus, and Yuyun Affandi. “Taḥqīq Al-Farq Bayna Al-Sunan Al-Ilāhiyyat Wa Al-Sunan Al-Kauniyyat Wa Ta’ṡīruhumā Fī Al-Tafsīr: Dirāsatun Muqāranatun Bayna Tafsīr Al-Manār Wa Tafsīr Al-Jawāhir [Investigating the Difference of Sunnah Al-Ilāhiah and Sunnah Al-Kauniah and Its Implication on Qur’anic Exegesis: A Comparative Study Between Tafsīr Al-Manār and Tafsīr Al-Jawāhir]”. ESENSIA: Jurnal Ilmu-Ilmu Ushuluddin 21, no. 2 (October 31, 2020): 193–204. Accessed March 10, 2025. https://ejournal.uin-suka.ac.id/ushuluddin/esensia/article/view/2307.
Section
Articles

References

Abul Fatah Bayanuni, Muadz bin Muhammad. “Law of Inter-Human Collision: An Islamic Perspective; Undang-Undang Pertembungan Antara Manusia Dari Perspektif Islam.” Journal of Islam in Asia (E-ISSN: 2289-8077) (2011).

Adams, Charles James. Al-Islam Wa at-Tajdid Fi Mishra. Mesir: Al-Haiah al-Ammah Li Qushur ats-Tsaqafah, 2006.

Ad-Darini, Muhamad Misbah. “An-Nadhru Fi Manahij Min Tafsiri Asy-Syaikh Tontowi Jauhari Fi Kitabihi (al-Jawahir).” Al-Madinah Quranic Studies Studies Studies 1, no. 18 (2013).

Adz-Dzahabi, Muhammad Husain. At-Tafsir Wa al-Mufassirūn. Bairut: Dār al-Fikri, 2004.

Ahmad, Hanafi. At-Tafsir al-’Ilmi Li al-Āyat al-Kauniyyah Fi al-Qur’an al-Karim. Kairo: Dar al-Ma’arif, 1980.

Al-Anshāri, Zakariyya bin Muhammad. Ghāyatu Al-Wushul Fi Syarhi Lubbi al-Ushul. Mesir: Dār al-Kutub al-’Arabiyyah, 2012.

Al-Asfahani, Muhammad Ali Ridha. Manāhij At-Tafsir Wa Itijāhātih: Dirāsah Muqāranah Fi Manāhij Tafsir al-Qur’an al-Karim. Shana’: Markaz al-Hadharah al-Arabiyyah Li al-I’lām wa an-Nasyr wa ad-Dirāsāt, 2008.

Al-Bājuri, Ibrahim. Hāsyiyah ’Alā Ibni Qasim al-Ghizzi. Indonesia: Al-Haramain, 2000.

Al-Bathyawi, Aziz. Sunan Al-’Imrān al-Basyari Fi as-Sirah an-Nabawiyyah. Yordania: Al-Ma’had al-’Alami Li al-Fikri al-Islāmi, 2018.

Al-Bouthi, Muhamad Sa’id Ramadhān. Min Sunanillāh Fi ’Ibādihi. Bairut: Dār al-Fikri, 2011.

Al-Ghazāli, Muhamad bin Muhamad. Ihyā’ ’Ulumiddin. Bairut: Dār al-Kutub al-’Ilmiyyah, 2016.

Al-Jauzi, Muhammad Ibnu Qasyyim. Nuzhatu Al-A’yun an-Nawāzir Fi Ilmi al-Wujuh Wa an-Nazāir. Mesir: Muassasah al-Risalah, 1984.

Al-Jāwi, Ahmad al-Khathib. An-Nafahāt ’Alā Syarhi al-Waraqāt. Bairut: Dār al-Kutub al-’Ilmiyyah, 2013.

Al-Malibari, Zainuddin bin Abdul Azis. Fathu Al-Mu’in. Surabaya: Al-Haramain, 2011.

Al-Maraghi, Ahmad bin Musthafa. Tafsir Al-Maraghi. Mesir: Syirkah Maktabah wa Mathba’ah Musthafa al-Babi al-Halabi, 1946.

Amir, Abdul Amir Hātim. “Dauru As-Sunan al-Ilāhiyyah Fi Wa’yi al-Insān Wa Takāmulih al-Fikri.” Al-Adab 24, no. 1 (2018).

As-Shohib, Diana. “Divine Rules in Surat Alisra’ and Surat Fater.” Ad-Diyanat 1, no. 1 (2018).

Asy-Syaukāni, Muhammad Ali. Al-Fathu Ar-Rabbāni Min Fatāwi al-Imām Asy-Syaukāni. Shana’: Maktabah al-Jil al-Jadid, 2017.

’Asyur, Majdi Muhamad Syak’ah Musthafa Muhamad. As-Sunan al-Ilāhiyyah Fi al-Umam Wa al-Afrād Fi al-Qur’an al-Karim: Ushul Wa Dhawābith. Suriyah: Dār as-Salam, 2006.

Ath-Thibi, ’Ukāsyah Abdul Mannān. Fatāwi Asy-Syaikh al-Albāni Wa Muqāranatuhā Bi Fatāwi al-’Ulama’. Kairo: Maktabah at-Turāts al-Islāmi, 1994.

At-Tirmidzi, Muhamad bin Isa bin Saurah. As-Sunan. Bairut: Dar al-Ghurbi al-Islami, 1998.

Auda, Jasser. “Maqshid Muro’atu as-Sunan al-Ilahiyyah.” Dirosatuna: Journal of Islamic Studies 1, no. 2 (2018).

Az-Zuhaily, Wahbah. Al-Wajîz Fî Ushûli al-Fiqh. Beirut: Darul Kutub, 2004.

Badar, Ahmad. Ushul Al-Bahsi al-Ilmi Wa Manāhijuh. Dauhah: Al-Maktabah al-Akademiyyah, 1994.

Burghuts, Ath-Thib. Al-Fa’āliyyah al-Hadhāriyyah Wa Ats-Tsaqāfah as-Sunaniyyah. Al-Jazaer: Dar Qurthubah, 2004.

Fina, Lien Iffah Naf’atu. “Ibn ArabI, Fiqh, and a Literal Reading of the Qur’an: Approaching the Outward Divine Commands as a Spiritual Realization.” ESENSIA: Jurnal Ilmu-Ilmu Ushuluddin 19, no. 2 (2018): 161–170.

Hamawi, Idris. Al-Khithāb Asy-Syar’i Wa Thuruq Istitsmārih. Bairut: Markaz ats-Tsaqāfah, 1994.

Jauhari, Thantawi. Al-Jawāhir Fi Tafsir al-Qur’an al-Karim al-Musytamil ’Alā ’Ajāibi al-Mukawwanāt Wa Gharāib al-Āyāt. Mesir: Musthafa al-Halabi wa Aulāduh, 1932.

Khoiruddin, Heri, Rohimin Rohimin, and Mohamad Anton Athoillah. “Historical Socio Analysis in the Interpretation of the Quran: Case Study of Legal Verses.” ESENSIA: Jurnal Ilmu-Ilmu Ushuluddin 20, no. 2 (2019): 207–216.

Kahus, Rasyid. “Nasy’atu ’Ilmi as-Sunan al-Ilahiyyah Wa Minhaju Tadrisihi.” Journal of College of Sharia and Islamic Studies 31, no. 2 (2013).

_____. “As-Sunan al-Ilāhiyyah Fi al-Hijrah an-Nabawiyyah.” Al-Mudawwanah 31, no. 1 (2016).

_____. As-Sunan al-Ilahiyyah Fi as-Sirah an-Nabawiyyah. Bairut: Dār al-Kutub al-Ilmiyyah, 2010.

_____. “Suquth Al-Andalus Min Mandzur as-Sunan al-Ilāhiyyah.” Al-Ibshār 10, no. 1 (2014).

Mohd Noor, Ahmad Yunus, Nor Azilah Abdul Wahab, and Asmilyia Mohd Mokhtar. “Fenomena Jerebu Antara Perspektif Quran Dan Sains Moden.” Sains Malaysiana (2017).

Mujahidin, Anwar. “The Dialectic of Qur’an and Science: Epistemological Analysis of Thematic Qur’an Interpretation Literature in the Field of Social Sciences of Humanities.” ESENSIA: Jurnal Ilmu-Ilmu Ushuluddin 19, no. 2 (2018): 209–227.

Mukri, Moh, F. Faisal, Syaiful Anwar, and A. Asriani. “Quran-Integrated Science in the Era of Industrial Revolution 4.0.” In Journal of Physics: Conference Series, 2019.

Nurmuhammed, Muhammed Emin. “Muhamad Rasyid Ridha Wa Tafsiruhu al Mannar (Bahsun Tahlili).” Islami Ilimler Dergisi 14, no. 1 (2019).

Ridha, Muhamad Rasyid. “Isthilāhāt Kuttabi Al-’Ashri.” Majallah al-Mannār 10, no. 1 (1980).

_____. Tafsir Al-Mannār. Beirut: Dâr Syuruq, 1999.

Rinda, ’Uni. Qissatu Al-Ikhtilāf Dirāsah Sunaniyyah. Kairo: Dār al-Ulum, 2005.

Sirār, Hasan Nashir. “As-Sunan al-Ilāhiyyah Fi Zilāl al-Qur’an: Dirāsah Wa Tahlil.” Ad-Dirāsāt al-Islāmiyyah 21, no. 1 (2006).

Sulaiman, Abdurrahman Sayyid. Manāhij Al-Bahtsi. Abu Dubai: Al-Manhal, 2014.

Suwailim, Ro’fat. “Al-Jawahir Fi Tafsiri al-Qur’an Li as-Syaikh Thontowi Jauhari.” Al-Madinah Quranic Studies Studies 25, no. 25 (2014).

Zainuddin, Ammar. “Binyatu Al-I’jaz al-Lughawi Fi al-Qur’an: Dirosah Lughowiyyah ’Inda Abdi al-Qahir al-Jurjani.” Alsuna 2, no. 1 (2019).

Zaki, Ramadhan. “Fiqhi As-Sunan Ar-Rabbāniyyah Wa Thuruq Ifādati al-Muslimin Minha Qirā’ah Fi Fikri al-Imām Muhamad Abduh.” Kulliyyatu ad-Dirāsah al-Islāmiyyah wa al-’Arabiyyah Lil al-Banin bi al-Qāhirah 14, no. 2 (2006).

_____. “Mafhum As-Sunan al-Ilāhiyyah Dirāsah Fi Dhau’ al-Qur’an al-Karim.” Kulliyyatu ad-Dirāsah al-Islāmiyyah wa al-’Arabiyyah Lil al-Banin bi al-Qāhirah 21, no. 1 (2005).

Zidān, Abdul Karim. Al-Wajiz Fi Ushul al-Fiqhi. Cordova: Muassasah Qurthubah, 1974.

The Divine Laws in the Prophetic Behaviors’ : Gradation in Islamic Da’wah as an Example.” Historical Kan Periodical (2016).